Ontdek hoe Erbij Blijven het verschil maakt als pijn te groot voelt

Soms voelt het leven gewoon te veel. Je kent het vast wel: je probeert je groot te houden, je glimlacht terwijl het vanbinnen giert door je lijf. Je wilt niet lastig zijn. Niet te veel. Niet te intens. Dus slik je je tranen in, zet je je schouders eronder en hoop je dat niemand ziet wat er echt speelt. En als iemand vraagt hoe het met je gaat, zeg je: prima. Of goed hoor. Terwijl je eigenlijk niet weet hoe je jezelf nog overeind moet houden.

Erbij blijven, het klinkt zo simpel. Maar als je het niet geleerd hebt, voelt het als een onmogelijke opgave. In deze blog neem ik je mee in wat er gebeurt als je je pijn niet kunt dragen, waarom het zo lastig is om dat te veranderen, en hoe de kracht van erbij blijven, voor jezelf én voor een ander, het verschil kan maken. Niet als trucje, maar als een diepgaande beweging naar heling en verbinding.

Waarom pijn dragen zo moeilijk kan zijn.

Als kind leerde ik al snel dat pijn lastig was. Te veel. Te groot. Te intens. Mijn vader kon niet goed tegen huilen. Hou op met dat gejank, riep hij dan. Anders krijg je een tik. Dan weet je tenminste waarom je jankt. Mijn moeder werd ongemakkelijk als ik bang was. Stel je niet zo aan. Dus trok ik me terug. Ik werd stil. Onzichtbaar in mijn verdriet. Ik leerde mijn tranen wegslikken, mijn angst verstoppen achter een glimlach. En met mij ging het wel goed. Echt waar.

Misschien herken je het. Dat gevoel dat je niet te veel mag zijn. Dat je je emoties moet temperen, omdat ze anders onhandig zijn voor de mensen om je heen. Je leert jezelf te beheersen. Je wordt er goed in. Maar ergens onderweg raak je iets kwijt. Je vermogen om te voelen. Om te huilen als het pijn doet. Om te zeggen: ik weet het even niet meer.

En dan gebeurt het. Je loopt vast. In je relatie, op je werk, met jezelf. Je merkt dat je niet meer bij je gevoel kunt komen. Dat je je afsluit, zelfs als je het niet wilt. Je voelt je alleen, zelfs als er mensen om je heen zijn. Je raakt verder van jezelf verwijderd. En met jou gaat het prima. Toch?

Wat gebeurt er als je je pijn niet kunt dragen?

Als je niet hebt geleerd om bij je pijn te blijven, gebeurt er iets geks. Je lichaam slaat het op. Je hoofd probeert het te begrijpen, te verklaren, er grip op te krijgen. Maar je gevoel blijft achter. Je wordt moe. Leeg. Je voelt je gespannen, zonder duidelijke reden. Je gaat pleasen, aanpassen, controleren. Alles om maar niet te hoeven voelen wat er onder zit.

Je merkt het in je relaties. Je kunt niet echt dichtbij komen, want wat als de ander je pijn ziet? Je houdt afstand, of je klampt je juist vast. Je zoekt bevestiging, maar het lijkt nooit genoeg. Je raakt verstrikt in patronen die je niet kunt doorbreken. Je leeft niet je eigen leven, maar dat van je ouders, je voorouders, je partner. Je vervloeit en verstrikt als het ware. Je lijf begint te protesteren. Onrust, pijn, ziekte, burn-out. En met jou gaat het goed hoor.

Misschien heb je het niet eens door. Je denkt: zo ben ik nu eenmaal. Maar toch, ergens wringt het. Je voelt dat er iets niet klopt. Dat je niet echt leeft, maar overleeft. Dat je jezelf kwijt bent geraakt, ergens onderweg.

Waarom het zo lastig is om te veranderen

Je hebt misschien al van alles geprobeerd. Boeken gelezen. Cursussen gevolgd. Meditatie, yoga, therapie. Je weet precies wat je zou moeten doen. Maar het lukt niet. Je blijft in hetzelfde rondje draaien. Waarom is het zo moeilijk om echt te veranderen?

Omdat je systeem gewend is geraakt aan overleven. Je hebt geleerd om pijn te vermijden, omdat het vroeger te veel was. Je was te klein om het alleen te dragen. Dus sloot je je af. Je beschermde jezelf. En dat was nodig. Je hebt het overleefd. Maar nu je volwassen bent, werkt die strategie niet meer. Je wilt voelen, maar je lijf zegt: niet doen. Te gevaarlijk. Te pijnlijk.

En dan komt het. Je probeert jezelf te forceren. Je wilt het oplossen, helen, weghalen. Maar dat werkt niet. Je kunt jezelf niet dwingen om te voelen wat je jarenlang hebt weggestopt. Je kunt jezelf niet forceren om erbij te blijven, als je nooit hebt geleerd hoe dat moet.

De valkuil van oplossingen zoeken.

We zijn zo gewend om problemen op te lossen. Om te zoeken naar een antwoord, een methode, een trucje. Maar sommige dingen kun je niet oplossen. Pijn vraagt niet om een oplossing, maar om aanwezigheid. Om erbij blijven.

Ik weet nog goed hoe ik mezelf jarenlang probeerde te verbeteren. Nog een opleiding, nog een methode, nog een stapje verder. Ik dacht: als ik het maar snap, dan kan ik het veranderen. Maar het werkte niet. Ik bleef in hetzelfde rondje draaien. Tot ik ontdekte dat het niet ging om begrijpen, maar om voelen. Om erbij blijven, juist als het pijn doet.

Wat gebeurt er als je blijft vermijden?

Als je niet leert om bij je pijn te blijven, ontstaan er allerlei problemen bovenop de eerste pijn. Je raakt verstrikt in patronen van aanpassen, pleasen, controleren. Je relaties worden oppervlakkig, omdat je niet echt durft te laten zien wat er in je leeft. Je voelt je alleen, zelfs als je omringd bent door mensen. Je lijf gaat signalen geven. Onrust, spanning, pijn. Soms word je ziek, zonder duidelijke oorzaak.

En het stopt niet bij jou. Je kinderen nemen het onbewust mee. Ze voelen jouw onrust, jouw spanning, jouw onvermogen om bij pijn te blijven. Het systeem herhaalt zich, generatie op generatie. Wat niet gezien wordt, blijft zich herhalen. Tot iemand het aandurft om erbij te blijven.

Erbij blijven: hoe doe je dat?

Erbij blijven klinkt simpel, maar het vraagt moed. Moed om te voelen wat je jarenlang hebt weggestopt. Moed om te blijven zitten, juist als het ongemakkelijk wordt. Moed om niet meteen te willen fixen, oplossen, wegmaken.

Het begint met jezelf toestaan om te voelen. Om te erkennen dat het pijn doet. Dat je het even niet weet. Dat je het als kind niet alleen kon dragen. En dat hoeft ook niet. Want soms heb je iemand anders nodig. Iemand die niet schrikt van jouw donkerte. Die niet wegloopt als het moeilijk wordt. Die naast je blijft zitten, met zachte ogen en een open hart. Niet om het op te lossen, maar om de ruimte te zijn waarin jouw verdriet kan opkomen en weer verdwijnen. Om erbij te blijven en niet om het te willen veranderen.

Dat is heling. Niet in wat er gezegd wordt, maar in het feit dat je niet meer alleen bent. Dat je je als het ware gedragen voelt, juist als je het gevoel hebt het zelf niet te kunnen.

Kun je erbij blijven? Bij de pijn van een ander?

Het vraagt ook iets als je naast iemand zit die pijn heeft. Je eerste neiging is vaak om te helpen, te troosten, een oplossing te bieden. Maar dat is niet wat nodig is. Het is vaak genoeg om er gewoon te zijn. Om niet te schrikken van het verdriet, de angst, de boosheid van de ander. Om erbij te blijven en het te kunnen verdragen zonder oordeel, zonder haast.

Het is niet makkelijk. Je eigen ongemak komt omhoog. Je wilt iets doen, iets zeggen, het lichter maken. Maar echte verbinding ontstaat als je durft te blijven zitten. Als je het kan verdragen, ook als het zwaar voelt. Als je je eigen gevoel van machteloosheid aanneemt en ruimte geeft aan wat er is.

Dat is misschien wel het mooiste wat je kunt geven. Aan jezelf, aan een ander, aan de wereld. Aanwezigheid. Erbij blijven, juist als het moeilijk is.

De kracht van systemisch werk: thuiskomen bij jezelf

In systemisch werk leer je om erbij te blijven. Niet door te analyseren of te verklaren, maar door te voelen wat er is. Je leert zien wat niet van jou is, doorvoelen wat er is en thuiskomen bij wat wél klopt. Je leert dat je niet alles alleen hoeft te dragen. Dat je gedragen wordt door het systeem, door het leven zelf.

Het vraagt oefening. Geduld. Compassie. Maar het is mogelijk. Je kunt leren om bij jezelf te blijven, ook als het pijn doet. Je kunt leren om bij een ander te blijven, ook als je het niet kunt oplossen. Je hoeft niet perfect te zijn. Je hoeft alleen maar aanwezig te zijn.

Wat levert erbij blijven op?

Als je leert om erbij te blijven, verandert er iets fundamenteels. Je voelt je minder alleen. Je hoeft jezelf niet meer te verstoppen of aan te passen. Je relaties worden echter, omdat je jezelf laat zien. Je lijf ontspant, omdat je niet meer hoeft te vechten tegen wat er is. Je voelt meer rust, meer vrijheid, meer verbinding.

Je hoeft jezelf niet meer te verbeteren. Je hoeft niet te worden wie je denkt dat je moet zijn. Je bent wie je bent, met alles wat daarbij hoort. Ook met je pijn, je angst, je verdriet. Je bent al goed genoeg.

En als bonus: je kinderen, je partner, de mensen om je heen voelen het verschil. Ze hoeven jouw pijn niet meer te dragen. Ze mogen hun eigen weg gaan. Het systeem komt tot rust.

Erbij blijven: de uitnodiging

Misschien voel je nu een ja. Of misschien juist weerstand. Dat is allebei oké. Erbij blijven is geen trucje, geen quick fix. Het is een proces. Een beweging naar binnen. Een uitnodiging om te voelen wat er is, zonder oordeel, zonder haast.

Wil je leren hoe je erbij kunt blijven? Voor jezelf, voor een ander, voor het leven zelf? In mijn opleiding Systemisch Werk leer je precies dat. Niet vanuit methodes, maar vanuit afstemming en belichaming. Je leert werken met het veld, je eigen plek innemen, en thuiskomen bij jezelf.