4 tips om jezelf te bevrijden uit onzichtbare verstrikkingen

Ik voelde me leeg. Afgestompt. Uitstelgedrag ook. Het gevoel dat ik niets meer te geven had.

Misschien herken je het. Je was ooit warm, levendig en zorgzaam.

Maar ergens onderweg is er iets gestold. Je sluit jezelf af, houdt iedereen op afstand.

Niet omdat je dat wilt, maar omdat het voelt alsof je anders helemaal verdwijnt. Alsof de hele wereld iets van je wil.

Ik zie het vaak in mijn werk. Vrouwen die uitgeput zijn. Die irritatie voelen bij nabijheid. Die zich innerlijk terugtrekken van hun partner of kinderen. Die lichamelijk de signalen krijgen: hormonale disbalans, vermoeidheid, koude handen en voeten, neerslachtigheid. En die zich afvragen: wat is er met mij aan de hand?

Wat ik zie is dat dit vaak niet alleen jouw verhaal is. Het kan ook het verhaal van je moeder zijn. En misschien zelfs van haar moeder.

Dit was ooit de enige manier waarop je lichaam wist hoe het zichzelf kon beschermen. En het mooie is: zodra je ziet wat er werkelijk speelt, kan er ruimte komen. Ruimte voor levenslust, voor aanraking, voor het vertrouwen dat zachtheid veilig kan zijn.

Waarom ik deze tips heb gemaakt

Ik beschrijf hier één specifieke oorzaak van deze emotionele leegte. Vanuit mijn eigen ervaring en wat ik zie in opstellingen. Het is niet de enige oorzaak, maar wel een die vaak onzichtbaar blijft. Waar niet over gesproken mag worden. Want het systeem zegt: Je hangt niet je vuile was buiten.

Mijn moeder is seksueel misbruikt in haar jeugd. Systemisch gezien zie je dan vaak een dochter die niet alleen haar eigen pijn draagt, maar ook de schaamte, bevriezing en onveiligheid van haar moeder.

Wanneer moeder seksueel misbruikt is, raakt de vrouwelijke lijn vaak belast met afgesneden levensenergie.

De stroom van sensualiteit, speelsheid en vertrouwen in nabijheid wordt dan onderbroken. De dochter voelt dat. Zonder woorden. Ze leert onbewust: nabijheid is gevaarlijk. Vrouw-zijn is iets om je voor te schamen. Ik moet sterk zijn, want kwetsbaarheid is levensgevaarlijk. En zo ontstaat er een overlevingsmechanisme. Het lichaam sluit zich. Het hart gaat dicht. De levensenergie stolt.

In opstellingen zie ik dat zodra de moeder gezien wordt in haar eigen lot, haar pijn, de dochter als het ware kan teruggeven wat niet van haar is.

Ze is niet verantwoordelijk voor wat haar moeder heeft meegemaakt. Ze is niet verantwoordelijk voor het helen van haar moeder. Voor haar pijn. Maar dat is niet zo makkelijk als het klinkt. Want de dochter ervaart de pijn van haar moeder als die van haarzelf. Ze kijkt als het ware door de ogen van de moeder naar zichzelf en het leven. Wanneer de dochter daar bewust van wordt, kan er langzaam ruimte komen. Voor levenslust, aanraking, en het vertrouwen dat zachtheid en intimiteit veilig kan zijn. Dan word je de vrouw die weer durft te voelen. Niet door te forceren, maar door te erkennen wat bevroren en gestold was.

Vanuit die erkenning stroomt iets ouds weer vrij: de natuurlijke beweging van liefde. Want liefde is wat je bent.

De tips

Tip 1: Reflectie

Breng de aandacht eens naar je moeder. Voel wat er in jou gebeurt als je aan haar denkt. Niet met je hoofd, maar in je lijf.

Wat ervaar je in je buik, borst of keel als je aan haar denkt? Misschien voel je spanning op je borst. Misschien knijpt er iets in je buik.

Misschien voel je niets, alsof er een leegte zit waar eigenlijk iets zou moeten zijn.

Stel jezelf de vraag: wat heb ik onbewust voor haar willen dragen?

Het antwoord hoeft niet in woorden te komen. Het kan een gevoel zijn. Een beeld. Een herinnering aan hoe je als kind al voelde dat er iets niet klopte. Dat mama verdrietig was of bang, ver weg. En dat jij daar, meestal onbewust, iets mee wilde doen.

Ik zie dit vaak bij vrouwen die al jong heel zorgzaam werden. Die hun moeder wilden beschermen. Die haar pijn wilden wegnemen door zelf sterk te zijn, braaf te zijn, niet lastig te zijn. Maar wat je eigenlijk deed was haar last op je schouders nemen. Want haar innerlijke afwezigheid was ondragelijk. Dan liever haar pijn nemen. Dit was ooit de enige manier waarop je lichaam wist hoe het zichzelf kon beschermen.

Je nam niet alleen haar pijn over, maar ook haar manier van kijken.

Je keek als het ware door haar bril van schuld en schaamte.

Je ging mee in haar bevriezing, in haar afstand, in haar onvermogen om nabijheid veilig te laten zijn.

En nu, jaren later, voel jij diezelfde afstand in jezelf. Zo loyaal aan haar pijn.

Voel maar.

Onderzoek het maar.

Het hoeft niet meteen anders.

Het mag eerst gezien worden.

Tip 2: Lichaamsgerichte oefening

Laat je energie terugkeren naar jezelf. Ga rechtop zitten. Leg een hand op je onderbuik en adem rustig in. Voel hoe je adem je buik doet bewegen onder je hand. Langzaam, zonder haast. Stel je voor dat je jouw energie, die vaak naar boven of naar buiten gericht is, weer zachtjes naar binnen laat komen. Naar je bekken. Naar je buik. Naar je benen. Je hoeft niets te veranderen. Je mag alleen voelen wat er is. Zeg innerlijk of hardop: Mama, dit is jouw lot. Wat van jou is, laat ik bij jou. Blijf daarna even zitten en voel wat er in je lichaam beweegt of juist stilvalt. Misschien voel je tranen opkomen. Misschien voel je weerstand. Misschien voel je opluchting. Het is allemaal oké.

Wat ik vaak zie is dat vrouwen zich schuldig voelen als ze dit doen. Alsof ze hun moeder in de steek laten. Alsof ze ontrouw zijn. Maar het tegenovergestelde is waar. Door te erkennen dat jouw moeder haar eigen lot heeft, haar eigen pijn, geef je haar terug wat van haar is. En daarmee geef je haar de eer die ze verdient. Niet als slachtoffer, maar als vrouw die iets heeft meegemaakt wat erg pijnlijk is.

En jij, jij mag gewoon dochter zijn. Niet de redder. Niet de drager. Gewoon dochter. Ik deed deze oefening voor het eerst tijdens een opstelling en ik voelde mijn hele lijf trillen. Alsof er iets losschoot wat al jaren vastzat. Dikke dikke tranen...

En daarna, pas daarna, kon ik mijn moeder steeds meer zien zoals ze was. Klein. Kwetsbaar. En toch sterk op haar eigen manier.

Tip 3: Schrijfopdracht

Geef terug wat niet van jou is Schrijf een brief aan je moeder. Ze hoeft hem niet te lezen. Dit is voor jou. Vertel wat je van haar hebt overgenomen. Wat je hebt geprobeerd te begrijpen. Wat je hebt gedragen zonder dat je het wist. Schrijf het allemaal op. Zonder filter. Zonder het mooier te maken dan het is.

Misschien schrijf je: Mama, ik heb jouw angst voor aanraking overgenomen. Ik heb jouw schaamte gevoeld alsof het de mijne was. Ik heb mezelf afgesloten omdat jij dat ook deed.

En dan schrijf je een paar zinnen over wat jij nu wél wilt doorgeven. Aan het leven, aan je kinderen, aan jezelf. Wat wil jij dat anders is? Misschien schrijf je: Ik wil dat mijn dochter leert dat nabijheid veilig kan zijn. Dat vrouw-zijn iets moois is. Dat ze mag voelen, mag stromen, mag leven.

Of misschien schrijf je: Ik wil zelf weer voelen. Ik wil mijn hart weer openen. Ik wil de warmte die er ooit was weer terugvinden.

Toen ik dit zelf deed, schreef ik pagina's vol. Tranen, woede, verdriet... maar ook dankbaarheid. Dankbaarheid dat ik nu mocht zien wat er speelde. Dat ik niet gek was. Dat het logisch was dat ik me zo voelde. En dat ik nu een keuze had. Ik kon blijven dragen. Of ik kon teruggeven. Ik koos voor het laatste.

Tip 4: Integratie

Zie wat er beweegt in je dagelijks leven. Kijk de komende dagen eens wat er gebeurt in contact met anderen. Merk je dat je meer afstand voelt? Of juist meer nabijheid? Je hoeft niets te veranderen. Alleen te zien wat er beweegt. Misschien merk je dat je minder snel geïrriteerd raakt als je partner je aanraakt. Misschien merk je dat je iets zachter wordt naar je kinderen. Misschien merk je dat je jezelf toestaat om even te huilen zonder dat je jezelf daarvoor veroordeelt. Of misschien merk je dat het juist zwaarder voelt. Dat er meer pijn bovenkomt. Dat je weerstand voelt. Ook dat is oké. Dit proces gaat niet in een rechte lijn. Het gaat in golven. Soms voel je ruimte, soms voel je weer die oude bekende samentrekking. Wat belangrijk is, is dat je ziet wat er speelt. Dat je niet meer automatisch reageert, maar dat je bewust wordt van het patroon.

Ik merkte zelf dat ik na een opstelling waarin ik dit thema had onderzocht, wekenlang extra gevoelig was. Alsof er een laag was afgepeld en alles me raakte. Maar tegelijkertijd voelde ik ook meer. Meer vreugde. Meer verbinding. Meer leven. En dat is wat er gebeurt als je verstrikkingen loslaat. Er komt ruimte. Ruimte voor wat er werkelijk is. En dat is niet altijd comfortabel, maar het is wel echt.

Vind een veilige plek om dit te onderzoeken Dit zijn tips die je zelf kunt doen. En ze kunnen al veel losmaken. Maar soms heb je begeleiding nodig. Soms is het te groot om alleen te dragen.

Vind een veilige plek waar je begeleid wordt om dit thema te onderzoeken. Dat kan een opstelling zijn waarin je kijkt naar de vrouwenlijn. Of een sessie waarin je contact maakt met wat in jouw lichaam bevroren is geraakt. Kies bewust voor een begeleider bij wie je niet hoeft te presteren, maar mag voelen. Waar stilte en vertraging ruimte krijgen. Zodat dat wat lang onderdrukt is, kan thuiskomen in jou.

Je hoeft het niet alleen te doen. Sterker nog, het is juist helend om het niet meer alleen te hoeven dragen. Delen is helen.

Wat ik vaak zie, is dat wanneer een vrouw bereid is dit te voelen, het leven zelf weer wat zachter gaat stromen. In haar. En in alles wat met haar verbonden is.

Dat is de kracht van systemisch werk. Dat is de kracht van het zien wat er werkelijk speelt. En dan, pas dan, word je de vrouw die weer durft te voelen. Die weer durft te leven. Die haar hart weer kan openen. Niet door te forceren, maar door te erkennen wat bevroren en gestold was. Vanuit die erkenning stroomt iets ouds weer vrij: de natuurlijke beweging van liefde. Want liefde is wat je bent.